مطالعه متون و ادبیات موجود نشان می دهد، منشاء و ماهیت برنامه ریزی به صدها هزار سال قبل بر میگردد. در واقع سابقه تاریخی برنامهریزی، تقریباً به همان اندازه قدمت فرهنگ و تمدن بشر است. آثار به جا مانده از زندگی بشر اولیه نشان میدهد که از همان ابتدا برنامهریزی ضرورت یافته بوده است. مثلاً در شکار که بالضروره به صورت گروهی صورت میگرفت گردآوری افراد و ابزار و سازماندهی و خلاصه هدایت آنان در حین شکار برای هر فعالیت لازم در زمان مناسب، مدیریت اولیه را به برنامه ریزی ابتدایی پیوند میداد.
به گواه تاریخ، یکی از افتخارات ایرانیان این است از جمله پیشگامان فن برنامه ریزی هستند. در فرهنگ مدیریت و برنامهریزی ایرانیان را از بنیانگذاران تفکر و شیوههای برنامهریزی میدانند. توجه کورش اول هخامنشی به ماهیت برنامهریزی، به ویژه عناصر و مفاهیم "آیندهنگری و پیش بینی" ، "تعیین هدف" و "زمانبندی انجام دادن فعالیتها" نسبت به زمان خود، شگفت انگیز می نماید.
کورش عقیده داشت که شبانگاه باید به این فکر بود که صبحگاهان چه کار کنیم، و چون روز فرارسد باید به این اندیشه باشیم که شب را چگونه به صبح آوریم. علاوه بر این، کورش بر ضرورت طرحریزی، تقسیم کار بر مبنای تخصص، و مشخص بودن فرمانها تأکید داشته و به این رویه عمل می نموده است. به این جهت نام او به عنوان یکی از نخستین صاحبنظران برنامه ریزی ، توسعه و مدیریت ثبت شده است.
در هر حال، داریوش اول هخامنشی نه تنها با تقسیمات کشوری(ساتراپها)، سلسله مراتب حکومتی، ایجاد پستهای بازرسی، وضع قوانین مالیاتی، تأسیس دادگستری وسپاه جاویدان نام خود را در تاریخچه برنامه ریزی جاویدان ساخت، بلکه با ایجاد پست وراههای ارتباطی، بویژه" راههای شاهی" یکی از نخستین برنامه ریزیهای عملیاتی بزرگ جهان را شکل داد.
طول یکی از این راهها که از شوش شروع می شد وپس از عبور از حرّان به افزوس( نزدیکی ازمیر کنونی در ترکیه) می رسید، حدوداً بین 2400 تا 2700 کیلومتر بود. شگفتی اینجاست که این راه را بنا به اصول مرحله بندی، آگاهانه و مبتنی بر زمانبندی به 111 ایستگاه یا منزل تقسیم کرده بودند و برای طی کردن هر منزل یا مرحله، تخصیص منابع ( کاروانسرا، اسب، سوارکار و ...) صورت گرفته، پایان هر مرحله ( اهداف فرعی به صورت کاروانسرا ، چاپارخانه، و ...) را درحدود 4 فرسخی مرحله دیگر تعبیه کرده بودند. در هر منزل، محلی امن برای استراحت و اسبهای تازه نفس وجود داشت تا سواران ، سبکبال و بی معطلی به راه خود ادامه دهند. به همین جهت بود که سوارشاهی ( چاپار)، فاصله شوش تا ساردس را در مدتی کمتر از یک هفته می پیمود. حال آنکه مسافران عادی آن زمان ، این فاصله را در نود روز طی می کردند.
آنچه را که یکی از اندیشمندان به نام کلود جرج در خصوص مدیریت ایرانیان قدیم تحسین می کند در واقع گویای مختصات برنامه ریزی آنان است: ایشان اقرار می نمایند: ایرانیان قدیم به مطالعه مراحل کار و شیوه ی انجام آن به منظور تدوین قوانینی برای پرداخت حقوق و دستمزد اقدام می کردندو به مدد همین قوانین به اداره امپراطوری گسترده ای از ملل و اقوام گوناگون می پرداختند. ذکاوت ایرانیان در انجام کارها بر اساس برنامه ریزی سرمشق دیگران بوده است.
تاریخ گواهی می دهد، کمتر از یک قرن به میلاد مسیح مانده بود که اگوست، امپراطور رم موفق شد به تقلید از ایرانیان زمان داریوش اول برنامه ریزی کرده راه چاپار در آنجا بنا نهند. امپراتور بزرگ اروپا در قرون وسطی نیز علاوه بر اینکه در اداره امور کشوری تحت تاثیر فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفت از تدابیر داریوش اول نیز اقتساباتی به عمل آورد.
به عنوان یک ایرانی به خود می بالیم که نیاکان ما در انجام امورجاری به سیاق برنامه ریزی که روش معقول حل مسائل است عمل نمود ه وپیشگام برنامه ریزی که فی نفسه عملی خردمندانه است بوده اند.
سالهاست که درس برنامه ریزی را برای دانشجویان مقاطع مختلف تدریس می کنم و غالب تحقیقات علمی ام نیز حول وحوش همین زمینه است. به منظور تبیین ضرورت ها و اهمیت برنامه ریزی در همان جلسه اول یک موضوع وقاعده را که خود با استدلالهایی که دارم مطرح کرده و شدیداً به آن معتقدم برای دانشجویان روشن می کنم و آن این است که " برنامه ریزی = موفقیت ".
تشریح این موضوع به درازا میکشد و در این مختر نمی گنجد، اما معنا ومفهوم تحت الفظی و کوتاه آن این است که یقین داشته باشیم، اگر در انجام امور و حل مسائل مختلف به سیاق فن برنامه ریزی به شکل مطلوب عمل کرده و گام ها ومراحل مشخصه در برنامه ریزی را به طور کامل و به صورت حقیقی انجام دهیم، و صد البته به خدا هم توکل کنیم، موفقیتمان در انجام آن امر ، حل مسئله و رسیدن به اهداف حتمی خواهد بود.
آشنایی با دوره های مختلف رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری
?- دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری
دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی (انقلاب فرهنگی) در دانشگاه تبریز با اهداف مشروحه زیر با تصویب شورای عالی برنامه ریزی اقدام به پذیرش دانشجو نموده است.
اهداف:
الف) تربیت کادر متخصص و متعهد برای انجام امور شهری سازی و تهیه طرحهای جامع شهری،
ب) ایجاد فضای مناسب تحقیق و پژوهش در امر توسعه شهری، بهسازی- نوسازی و سامان دهی شهرهای موجود و ایجاد شهرهای جدید.
ج) تغذیه سازمانها و نهادهای مربوطه از نظر کارشناسی برای نظارت و اجرای طرحها و پروژههای عمرانی شهری و منطقهای.
?- دوره کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
دوره کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری باز برای اولین بار در دانشگاه تبریز در تاریخ ??/?/???? با تصویب شورای گسترش آموزش عالی با اهداف زیر ایجاد گردید.
اهداف:
علم جغرافیا و برنامه ریزی شهری بستر مطالعاتی طرحها و پروژههای عمرانی را فراهم کرده و مبنای ارزیابیهای محیطی است. با توجه به ماهیت تخصص برنامه ریزی شهری که بررسی تاریخی و وضعیت کنونی و آینده توسعه شهرها را در بر میگیرد ترتیب متخصصینی که بتوانند حرفه شهرسازی را با بینشهای محیطی، اقتصادی و فرهنگی در هم آمیزند تضمین نموده و نیاز فزاینده این تخصص را برآورده میسازد. کارشناسی ارشد این رشته، امکان تامین نیروی متخصص را برای بهره گیری در سامان دهی فضای شهری مراکز موجود و ایجاد شهرهای جدید فراهم کرده و شرایط پژوهش و مطالعاتی در سطح بالا را در مورد مسائل شهری مهیا خواهد ساخت. با توجه به گسترش شدید شهرنشینی، رشد شهرهای موجود، برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید، بیش از هر زمان دیگر نیاز به فارغ التحصیلان این رشته در محدوده عملکرد وزارتخانههای مسکن و شهرسازی، کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاهها و علی الخصوص مهندسین مشاور شهرساز… و احساس میشود.
?- دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری
دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری با تصویب شورای عالی برنامه ریزی در تاریخ ??/?/???? ایجاد و دانشگاه تبریز نیز از مهر ماه سال ???? با اهداف زیر اقدام به پذیرش دانشجو نمود.
اهداف:
دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری با توجه به لزوم آموزش و پژوهش در توسعه پایدار شهری تاسیس شده است. دو قطبی شدن شهرهای ایران، برنامه ریزی شهرهای جدید، تبدیل روستاهای بزرگ به شهرها، ایجاد شهرکهای صنعتی و مسکونی از ویژگیهای دوران گذار در کشور ایران است. روستا گریزی و آلونک نشینی در شهرها، عدم تعادل در نظام شهری، تفاوت شدید بین شهر و روستا، ظهور مسائل زیست محیطی، لزوم تاکید بر مسائل جغرافیای شهری و ناحیهای در چارچوب طرحهای جامع شهری و برنامه ریزی شهری ناحیهای را روشن میسازد.
منبع : وبلاگhttp://urbanandplanning.blogfa.com
معاون سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به مهلت ثبتنام اولین آزمون نیمه متمرکز دکتری تا روز یکشنبه 10 بهمن ماه، گفت: تا کنون حدود 7 هزار داوطلب در این آزمون ثبتنام کردند.
دکتر ابراهیم خدایی در گفتوگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه داوطلبان آزمون دکتری فقط میتوانند در یک رشته شرکت کنند، خاطرنشان کرد: داوطلبان میتوانند در زمان ثبتنام بر اساس علاقهمندی و اولویت، حداکثر 10 دانشگاه را انتخاب کنند.
وی در خصوص ظرفیت آزمون دکتری، تصریح کرد: بر اساس اعلام نیاز دانشگاهها حدود 5 هزار و 600 در این آزمون پذیرفته میشوند و حدود 400 نفر ظرفیت استعداد درخشان پذیرفته میشوند.
وی با بیان اینکه اسامی داوطلبانی که حد نصاب لازم را کسب کنند، در قالب چند برابر ظرفیت برای انجام مراحل بعدی در اواخر اردیبهشت ماه به دانشگاههای مورد نظر اعلام میشود، اظهار کرد: معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد یا دکتری حرفهای داوطلبان، 20 درصد نمره آزمون کتبی را به خود اختصاص خواهد داد.
خدایی با تاکید بر اینکه این معدل به صورت تراز شده در نمره کل آزمون تأثیر داده خواهد شد، تصریح کرد:
پس از انجام کلیه مراحل آزمون، نتایج نهایی براساس اولویت انتخاب داوطلب، نمره ارسالی دانشگاهها، ظرفیتهای هر رشته و حد نصاب اعلام شده توسط دانشگاه پذیرنده از طریق سازمان سنجش اعلام میشود.
وی تاکید کرد: پذیرش نهایی بر اساس نمره ارسالی دانشگاهها انجام خواهد گرفت و نمره اولیه داوطلب در پذیرش نهایی تاثیر نخواهد داشت.
معاون سازمان سنجش با اشاره به برگزاری آزمون دکتری در 25 فروردین ماه، گفت: نتایج نهایی آزمون در شهریور ماه توسط سازمان سنجش اعلام میشود.
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی
دوستان